آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
جنبش غیرمتعهدها در یک نگاه 
با توجه به ظرفیت بالای جنبش غیرمتعهدها، ایران می‌تواند از فرصت برگزاری نشست این جنبش در تهران استفاده کرده و ضمن افزایش حجم تبادلات تجاری خود با کشورهای این جنبش، همکاریهای اقتصادی و صنعتی خود را نیز با این کشورها افزایش دهد.
جنبش کشورهای غیر متعهد در سال 1961 میلادی برابر با 1340 شمسی در اوج جنگ سرد و فضای دوقطبی بین غرب و شرق با هدف وحدت میان کشورهایی که نه در اردوگاه کمونیسم و نه در اردوگاه سرمایه‌داری امپریالیسم) قرار داشتند، تشکیل شد. به گزارش خبرآنلاین به نقل از ویکی پدیا، نخستین تلاش برای ایجاد همگرایی میان کشورهایی که بعدها به غیرمتعدها معروف شدند، در سال 1955 در کنفرانس باندونگ در شهر باندونگ اندونزی انجام شد.جواهر لعل نهرو، جمال عبدالناصر و سوکارنو رؤسای وقت حکومت کشورهای هند، مصر و اندونزی در این اجلاس اندیشه تشکیل چنین سازمانی را مطرح کردند. چون این اتفاق کمی بعد از استقلال هند رخ می‌داد تحت تأثیر جهان بینی ماهاتما گاندی نیز قرار داشت. در 1961 اولین اجلاس سران عدم تعهد با حضور مارشال یوسیپ بروز تیتو رهبر یوگسلاوی، قوام نکرومه رهبر غنا، جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر، جواهر لعل نهرو نخست وزیر هندو احمد سوکارنو رهبر استقلال اندونزی در کنفرانسی که در شهر بلگراد در کشور یوگسلاوی برگزار شد، این سازمان موجودیت خود را اعلام کرد.
با پایان جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه سوسیالیسم کشورهای عضو جنبش عدم تعهد دچار نوعی بی هویتی شده و دلیل وجود این جنبش که ایجاد موازنه منفی بین دو ابر قدرت دوران جنگ سرد بود از بین رفته است. بسیاری از تحلیلگران سیاسی فلسفه وجودی چنین سازمانی را وابسته به جهان دوقطبی می‌دانند و دلیلی برای ادامه حضور جنبش در صحنه بین المللی با معیارها و مختصات دوران جنگ سرد نمی‌بینند. 118 کشور جهان از جمله ایران که تقریباً بیش از دو سوم اعضای سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهند، عضو جنبش عدم تعهد می‌باشند. هم‌اکنون کشور ایران ریاست دوره‌ای این جنبش را بر عهده دارد. گفتنی است که سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد هر 3 سال یکبار در اجلاسی با همین نام گرد هم می‌آیند.
جنبش عدم تعهد نیز همچون جنبشهای دیگر از شخصیت افراد و رهبران برخی از کشورها تأثیر پذیرفته‌است. در رأس این شخصیت‌ها مارشال تیتو رهبر یوگسلاوی، جواهر لعل نهرو نخست وزیر هند، جمال عبدالناصر رهبر مصر و احمد سوکارنو رئیس جمهور اندونزی قرار دارند. بررسی شرح حال این چهار شخصیت و تشریح اوضاع سیاسی کشورهای هند، اندونزی، مصر و یوگسلاوی در دههٔ 1950، این نتیجه را به دست می‌دهد که کشورهای مزبور و رهبران آنها که همگی در استقلال کشورهای خود و رهایی از یوغ استعمار و نفوذ اجنبی نقش تاریخی بر عهده داشته‌اند، از وجوه مشابهی برخوردار بوده‌اند که عبارتند از:
هر چهار کشور دوران سخت و طولانی تحت استعمار بودن، استیلا و تفوق کشور قویتر و زور مدار را گذرانده‌اند و مبارزه آنان برای استقلال، عدم وابستگی و عدم تعهد بجا و بحق بوده‌است؛ همهٔ رهبران چهار کشور از نخستین رهبران سیاسی کشورهای خود پس از استقلال و رهایی از استعمار بوده‌اند، همهٔ آنها نه تنها در جنگ‌های ضد استعماری و ضد امپریالیستی فعالانه شرکت کرده‌اند، بلکه رهبری این جنگ‌ها را نیز بر عهده داشته‌اند؛
سال‌های 1950 تا 1955 برای هر چهار کشور نقطهٔ عطفی در مبارزات سیاسی بوده‌است؛ در سال 1954 (کنفرانس کلمبو)، نهرو نخست وزیر هند است و سوکارنو در نخستین انتخابات پس از استقلال به عنوان اولین رئیس‌جمهور اندونزی برگزیده شده‌است. عبدالناصر به ریاست‌جمهوری مصر انتخاب شده و تیتو، رهبر جمهوری خلق یوگسلاوی است که هر چهار نفر در سال 1955 در کنفرانس باندونگ شرکت می‌کنند.
به گزارش خبرآنلاین به نقل از سایت عصر ایران براساس آمار گمرک، سهم تجارت ایران با کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها از کل تجارتش در سال گذشته به حدود 40 درصد رسید. به نظر می‌رسد با توجه به ظرفیت بالای جنبش غیرمتعهدها، ایران می‌تواند از فرصت برگزاری نشست این جنبش در تهران استفاده کرده و ضمن افزایش حجم تبادلات تجاری خود با کشورهای این جنبش، همکاریهای اقتصادی و صنعتی خود را نیز با این کشورها افزایش دهد. در حالی قرار است تا چند روز دیگر نشست کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در تهران برگزار شود که آمارها نشان می‌دهد حجم تجارت سالانه ایران با اعضای این جنبش به بیش از 40 میلیارد دلار می‌رسد.
به گزارش ایسنا، جنبش غیرمتعهدها که در سال 1961 (1340 شمسی) و در اوج جنگ سرد و فضای دوقطبی بین غرب و شرق با هدف وحدت میان کشورهایی که نه در اردوگاه کمونیسم و نه در اردوگاه سرمایه‌داری قرار داشتند، تشکیل شد، هم‌اکنون دارای 120 عضو است. همچنین 20 کشور نیز به عنوان اعضای ناظر در این جنبش حضور دارند.
تاکنون 15 نشست اعضای جنبش غیرمتعهدها در کشورهای مختلف جهان برگزار شده و قرار است تا چند روز دیگر شانزدهمین نشست این جنبش در تهران برپا شود. ایران که به دلیل عضویت در پیمان نظامی مرکزی سنتو، عضویتی در این جنبش نداشت، در سال 1979 پس از پبروزی انقلاب اسلامی به جنبش غیرمتعهدها پیوست. همچنین ایران بعد از پیوستن به جنبش در اجلاس سران 1979 در هاوانا و از آن به بعد در همه نشستهای مختلف این جنبش حضور داشته است.
لغو برگزاری هفتمین اجلاس سران در بغداد به دلیل تجاوز نظامی عراق به ایران و انتقال این اجلاس به دهلی نو از مهمترین رویدادهای جنبش به حساب می‌آید. شانزدهمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهدها قرار است در روزهای 9 و 10 شهریور 1391 (30 و 31 آگوست 2012) برای نخستین بار در تهران برگزار شود.
علاوه بر کشورها سازمانهای مهم بین‌المللی مانند اتحادیه آفریقا، سازمان کشورهای مشترک المنافع، اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی، شورای جهانی صلح و سازمان ملل متحد نیز در جنبش غیرمتعهدها حضور دارند. اما آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که ایران در سال 1390 حجم تجارت غیرنفتی (صادرات و واردات) بالغ بر 43 میلیارد دلاری با اعضای جنبش غیرمتعهدها داشته است. سال گذشته ایران بیش از 19.7 میلیارد دلار کالا به کشورهای عضو جنبش صادر کرد، در حالی که معادل 24.1 میلیارد دلار نیز از این کشورها واردات داشت. همچنین آمار نشان می‌دهد که ایران در سال قبل با حدود 100 کشور عضو جنبش غیرمتعهدها تبادل تجاری داشته است.
عراق، امارات، هند، افغانستان، اندونزی، پاکستان، ترکمنستان، آذربایجان، سوریه و فیلیپین بزرگترین بازارهای صادراتی ایران در بین اعضای جنبش محسوب می‌شوند. در عین حال امارات، هند، مالزی، عمان، تایلند، پاکستان، اندونزی، عربستان، ازبکستان و ترکمنستان نیز اصلی‌ترین مبادی ورود کالا به ایران در بین اعضای جنبش غیرمتعهدها هستند.
براساس آمار گمرک، کل حجم تجارت غیرنفتی ایران در سال گذشته حدود 105 میلیارد دلار بود. به این ترتیب سهم تجارت ایران با کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها از کل تجارتش در سال گذشته به حدود 40 درصد رسید. جالب اینجاست که در بین اعضای ناظر جنبش غیرمتعهدها نام کشورهای مطرحی مانند چین، روسیه، برزیل، قزاقستان، آرژانتین، مکزیک، هلند، صربستان و اوکراین نیز به چشم می‌خورد که در صورت احتساب آمار مربوط به آنها، حجم تجارت ایران با کشورهای غیرمتعهدها بسیار بیشتر هم می‌شود.
به نظر می‌رسد با توجه به ظرفیت بالای جنبش غیرمتعهدها، ایران می‌تواند از فرصت برگزاری نشست این جنبش در تهران استفاده کرده و ضمن افزایش حجم تبادلات تجاری خود با کشورهای این جنبش، همکاریهای اقتصادی و صنعتی خود را نیز با این کشورها افزایش دهد.
تاریخچه
نخستین تلاش برای ایجاد همگرایی میان کشورهایی که بعدها به غیرمتعدها معروف شدند، در سال ۱۹۵۵ در کنفرانس باندونگ در شهر باندونگ اندونزی انجام شد.جواهر لعل نهرو، جمال عبدالناصر و سوکارنو رؤسای وقت حکومت کشورهای هند، مصر و اندونزی در این اجلاس اندیشه تشکیل چنین سازمانی را مطرح کردند. چون این اتفاق کمی بعد از استقلال هند رخ می‌داد تحت تأثیر جهان بینی ماهاتما گاندی نیز قرار داشت.
در ۱۹۶۱ اولین اجلاس سران عدم تعهد با حضور مارشال یوسیپ بروز تیتو رهبر یوگسلاوی، قوام نکرومه رهبر غنا، جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر، جواهر لعل نهرو نخست وزیر هندو احمد سوکارنو رهبر استقلال اندونزی در کنفرانسی که در شهر بلگراد در کشور یوگسلاوی برگزار شد، این سازمان موجودیت خود را اعلام کرد.
با پایان جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه سوسیالیسم کشورهای عضو جنبش عدم تعهد دچار نوعی بی هویتی شده و دلیل وجود این جنبش که ایجاد موازنه منفی بین دو ابر قدرت دوران جنگ سرد بود از بین رفته‌است. عده‌ای را فرض بر این است که جنبش عدم تعهد وارث موازین ضد آمریکایی یا همان ضد امپریالیستی است.[۱] این در حالیست که بسیاری از تحلیلگران سیاسی فلسفه وجودی چنین سازمانی را وابسته به جهان دوقطبی می‌دانند و دلیلی برای ادامه حضور جنبش در صحنه بین المللی با معیارها و مختصات دوران جنگ سرد نمی‌بینند. ۱۱۸ کشور جهان از جمله ایران که تقریباً بیش از دو سوم اعضای سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهند، عضو جنبش عدم تعهد می‌باشند. هم‌اکنون کشور ایران ریاست دوره‌ای این جنبش را بر عهده دارد. گفتنی است که سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد هر ۳ سال یکبار در اجلاسی با همین نام گرد هم می‌آیند.
بنیان گذاران جنبش عدم تعهد
بنیان گذاران جنبش عدم تعهد رهبران برخی از کشورها بودند که در رأس این شخصیت‌ها می‌توان از مارشال تیتو رهبر یوگسلاوی، جواهر لعل نهرو نخست وزیر هند، جمال عبدالناصر رهبر مصر و احمد سوکارنو رئیس جمهور اندونزی نام برد.
به اعتقاد عبدالرشیدی، جنبش عدم تعهد نیز همچون جنبشهای دیگر، از شخصیت افراد و رهبران آن تأثیر پذیرفته‌است و با بررسی شرح حال این چهار شخصیت و تشریح اوضاع سیاسی کشورهای هند، اندونزی، مصر و یوگسلاوی در دههٔ ۱۹۵۰، چنین نتیجه می‌گیرد که کشورهای مزبور و رهبران آنها که همگی در استقلال کشورهای خود و رهایی از استعمار و نفوذ کشورهای دیگر نقش تاریخی بر عهده داشته‌اند، از وجوه مشابهی برخوردار بوده‌اند که عبارتند از:
- هر چهار کشور دوران سخت و طولانی تحت استعمار بودن، استیلا و تفوق کشور قویتر و زور مدار را گذرانده‌اند و مبارزه آنان برای استقلال، عدم وابستگی و عدم تعهد بجا و بحق بوده‌است؛
- همهٔ رهبران چهار کشور از نخستین رهبران سیاسی کشورهای خود پس از استقلال و رهایی از استعمار بوده‌اند، همهٔ آنها نه تنها در جنگ‌های ضد استعماری و ضد امپریالیستی فعالانه شرکت کرده‌اند، بلکه رهبری این جنگ‌ها را نیز بر عهده داشته‌اند؛
- سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۵ برای هر چهار کشور نقطهٔ عطفی در مبارزات سیاسی بوده‌است؛
- در سال ۱۹۵۴ (کنفرانس کلمبو)، نهرو نخست وزیر هند است و سوکارنو در نخستین انتخابات پس از استقلال به عنوان اولین رئیس‌جمهور اندونزی برگزیده شده‌است. عبدالناصر به ریاست‌جمهوری مصر انتخاب شده و تیتو، رهبر جمهوری خلق یوگسلاوی است که هر چهار نفر در سال ۱۹۵۵ در کنفرانس باندونگ شرکت می‌کنند.[۲]
اصول
- احترام متقابل به تمامیت ارضی و حاکمیت یکدیگر،
- برابری و منافع متقابل،
- عدم تجاوز به یکدیگر،
- همزیستی مسالمت آمیز،
- عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر.[۳]
ارکان جنبش عدم تعهد
بالاترین رکن جنبش اجلاس سران است که هر سه سال در یکی از کشورهای عضو تشکیل می‌گردد. علاوه بر آن می‌توان از اجلاس سالانه وزیران، اجلاس سالانه کارشناسان، اجلاس سالانه
عضویت سریع
